Şimdi size bizim azospermik (spermi hiç olmayan) veya oligospermik (az ve veya yetersiz sperme sahip) hastalardaki ana takip kriteri durumunda olan olgun sperme gelene kadar ara basamaklardaki gelişim hücrelerini inceleme metodumuzu ve mantığını anlatalım.
Şunu pekala çok iyi biliyoruz ki;
Olgun bir sperm hücresi yani spermatozoa (spermatozoid de denir) gelişene kadar bir takım hücre gelişim aşamaları olmaktadır.
Bunu nereden biliyoruz?
Testislerden biopsi yapıldığında elde edilen tecrübeler bunun ispatıdır. Burada az bilinen husus da şu ki; Bunu ancak ve ancak sadece dokuda görmek mümkündür diye sanılır.
Oysa ki büyük ve detaylı mikroskoplar ve özel geliştirilmiş nükleer boyalar sayesinde lökosit ve öncü germ hücreleri birbirlerinden ayrı ayrı sayılarak semenin (meni) sahibinin testis üretim kapasitesi hakkında bir fikir sahibi olabilmekteyiz.
İyi bir testisin semen incelemesinde kök hücre dışında (spermatogonium: ancak dokuda bazal membrana bitişik olduğu için ancak dokuda bakılır) tüm ara basamak hücreleri yüzen veya çöktürülen semen sıvısında görmek artık mümkündür.
Sırasıyla spermatogonıumdan sonra: evre sıfır =0
Primer spermatosit (kök hücrenin kopya taslağı; 46 xy veya 46 xx) =evre 1
Sekonder spermatosit (mayotik süreçle 23x-23y veya 23x-23x diye yarıya inen materyal gelişir) =evre2
İlk yuvarlak spermatidler (bunlarda kuyruk gözükmez çekirdek iri ve daha dairesel bir yapı içerir. Mikron çaplarına göre ilkin 12-15 mikron çaplı sonrası daha olgun hali 10-12 mikron çaplısı gelişir) =evre 3, evre 4
FSH etkisine giren devredeki spermatid çapı 8-10 mikron civarında olup sentriol denen kesimden minik kuyruk çıkışı başlar=evre 5
Elonge safhası =evre 6-7 arası basamakları içerir.
Burada bizim geliştirdiğimiz bir metodla elonge hücreleri de kendi içinde 7 ayrı evreye kategorize ederken esasen stoplazmanın çekirdekten süzülüşü esnasındaki basamaklar sizin için fotoğraf karesi şeklinde takip edilerek olgunlaşmadaki en iyi cevabı bulan semen örneği hedef edilmiş olur.
Bu değişimi sağlıklı sperm veren yani azospermik olmayan kişilerde görmemekteyiz.
Azospermik hastalarda ise ne oldu ise artık, olgunlaşma (maturasyon) adını verdiğimiz bu evrelerde çekirdeğin ve stoplazmanın olgun spermatozoa hücresine dönüşüm evresi bir şekilde gecikmektedir.
Bazı araştırmacılar, bunu DNA ve RNA gelişinde düşük enerjili mitokondri faaliyetine bağlarken bazı araştırmacılar çoklu sebeplerin de yer aldığını kabul ederek özellikle çoklu TESE sonrası mikro çevre bütünselliği içindeki dengesizliğe bağlamaktadır.
Burada bir misalle belirtmek istersek; sağlıklı bir kişide yukarıdaki tüm evreleri ilk 5 evre ve sonrası olgun sperm hücreleri ile beraber görmemiz lazımdır.
Başka bir misal daha verirsek, FSH aşırı yüksek, testosteronu aşırı düşük, testis hacmi ileri derede küçük bir hastanın bodoslama mikro TESE’ye alındığı ve patolojisi Sertoli Cell Only gelmesine yani kök hücresi dahi hiç olmamasına rağmen birkaç sperm bulduk (!)
Şimdi onu tüp bebekle yerleştiriyoruz diyenlerin yalanları net bir şekilde ortaya dökülecektir.
Böyle bir vakada semen detay analizinde maalesef hiçbir ara basamak hücre numunesini bile görmek mümkün değilken olayı gereksiz mikro TESE’ye taşımak bir yana dursun, sperm bulduk diyerek maddi hırslar sebebiyle hem hastanın geliştirilebilecek dokusuna hem de ekonomisine zarar verilmektedir.
Yukarıdaki verdiğim örneklerin yüzlercesi ile karşı karşıya kaldığımı üzülerek belirtiyorum.
Bu analiz sisteminin Amerika’da bu işin duayeni kabul edilen Prof. Dr. Paul Tureck (google’a girin azoospermia diye girin 3 veya 4. sırada the tureck clinic diye karşınıza çıkar; sperm mapping kısmına bakın) TESE yapıp yapmamak için bizim semenden geliştirdiğimiz işlemi testis’e girerek mikro iğne yöntemi ile çoklu (tefna=testiküler fine needle aspiration) örnekler alarak yaklaşık 20-30 kadar yere girerek numaralandırdığı bölgelerin aynen bizim yaptığımız gibi histolojisinde zayıf olan bölgeleri tercih etmeyip histolojisi zengin dokuyu tervih ederek ona göre TESE’ye karar verdiğini ve bu işlem için 7000 $ civarı bir rakam talep ettiğini sitesinden ve kendisi ile görüşmelerden biliyoruz.
Prof Tureck mikro TESE’yi çok zarar verici invaziv bir işlem olarak gördüğünü ve doğru olanın şans yüzdesi az olan ve 2-3 bölgesi dışında şansı düşük olan bir vaka için ancak mikro TESE’nin önerilmesi gerektiğini 169 vakalık bir çalışma yayınlayarak görüşünü ifade etmişken memleketimiz gerekli gereksiz detaylı detaysız hesaplı hesapsız tedavili tedavisiz öngörülü öngörüsüz diye bakmadan rastgele bir mantıkla gelene TESE çıkana da çıkmayana da TESE mantığı ile çok sıradan bir halde icra edilmektedir.
İşte bu yüzden bu tür TESE’ye bodoslama TESE adını koyduk.
Bunca bilimsel yayın ve gelişmeye rağmen doğru dürüst ve takip izlem kriteri olmayan bir sistemle azosperm hastalarının gereksiz yere rastgele bilimsel olmayan hormon tedavileri ile de oyalandıkları bir sürece giderken doğru bir kitap ayıracı ile bu irregüler mantığın devrinin kapandığını görmek gerekiyor ki tüm amacımız da budur.
Son zamanlarda bu bilincin yayılması ile TESE olmadan gelen vakaların şansındaki belirgin üstünlük buna en büyük delildir.
Öyle ise, iyi bir öngörüde bulunulmadan yapılacak her cerrahi işlem yani TESE veya mikro TESE fayda vermek bir yana dursun giderek beslenme bozukluğu nedeniyle meyve vermeyen bir ağacın kökünün devamlı kesilmesi ile tamamen çürümesine neden olacaktır.
Özet Kural Şu:
İyi bir hasta öyküsü alıp iyi bir öngörü iyi bir takip kriteri ve iyi bir tedavi izlemi sonrası vakalardaki başarı oranı daha yüksek olacaktır.
